دانشمندان موفق به رشد دندان در آزمایشگاه شدند

دانشمندان بریتانیایی برای نخستین‌بار موفق به رشد دندان کامل انسان در شرایط آزمایشگاهی شده‌اند، دستاوردی بی‌سابقه که می‌تواند انقلابی در حوزه دندان‌پزشکی و ترمیم طبیعی دندان‌ها ایجاد کند.

به گزارش افغان نیوز: این خبر که توسط رسانه‌های بین‌المللی از جمله سرویس جهانی بی‌بی‌سی منتشر شده، بیانگر پیشرفتی چشمگیر در فناوری زیست‌پزشکی و مهندسی بافت است.

این پروژه توسط تیمی از پژوهشگران برجسته در کالج سلطنتی کینگز لندن به سرپرستی دکتر لوسیا میرز انجام شده است.

براساس گزارش‌ها، آن‌ها موفق شده‌اند محیطی شبیه‌سازی‌شده و پویا خلق کنند که در آن سلول‌های بنیادی انسانی قادر به آغاز فرایند طبیعی شکل‌گیری دندان باشند. برخلاف روش‌های پیشین که تنها موفق به بازسازی برخی اجزای دندان مانند مینا یا عاج شده بودند، این روش جدید امکان رشد تمامی بخش‌های اصلی دندان شامل مینا، عاج، پالپ و حتی ریشه را فراهم می‌سازد.

پژوهشگران می‌گویند که این دندان‌های رشد‌یافته نه‌تنها از نظر ساختار فیزیکی، بلکه از نظر سختی، مقاومت و تراکم معدنی نیز شباهت بسیار زیادی به دندان‌های طبیعی دارند.

در آزمایش‌ها مشخص شده که این دندان‌ها می‌توانند حتی در برابر فشارهای جویدن مقاوم باشند، موضوعی که نشان‌دهنده پتانسیل بالای این روش برای استفاده بالینی در آینده است.

پایه این موفقیت، تولید یک نوع scaffold یا داربست زیستی بسیار پیشرفته است که در ترکیب با سیگنال‌های بیوشیمیایی خاص، محیطی مشابه با دهان جنین انسان را بازسازی می‌کند.

این کار به سلول‌ها امکان می‌دهد تا طبق برنامه‌ریزی ژنتیکی خود، مراحل رشد و تمایز به سلول‌های تخصص‌یافته دندانی را طی کنند. چنین فرآیندی سال‌ها مورد مطالعه قرار داشت اما تا کنون در مورد سلول‌های انسانی به نتیجه عملی نرسیده بود.

هرچند این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد و هنوز برای کاشت این دندان‌ها در دهان انسان روش‌های کلینیکی تاییدشده وجود ندارد، اما کارشناسان معتقدند که در صورت تکمیل و بهینه‌سازی این تکنیک، می‌توان در آینده‌ای نه‌چندان دور از آن برای درمان بیماران بدون نیاز به ایمپلنت‌های مصنوعی استفاده کرد.

جامعه علمی به این پیشرفت با اشتیاق واکنش نشان داده است. دکتر آنتونی ولپ، رییس انجمن دندان‌پزشکی امریکا، از آن به عنوان «نقطه عطفی در تاریخ دندان‌پزشکی نوین» یاد کرده و گفته این پیشرفت می‌تواند کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر را دگرگون سازد.

به گفته او، اگر بتوان دندان‌هایی کاملاً طبیعی را با منشأ انسانی در آزمایشگاه تولید کرد و سپس در دهان بیمار کاشت، دندان‌پزشکی به سطحی از بازسازی بیولوژیک خواهد رسید که تا کنون فقط در حد فرضیه بوده است.

در همین حال، برخی دانشمندان مانند دکتر سارا میلر از دانشگاه آکسفورد با احتیاط به موضوع نگاه می‌کنند. او هشدار داده که این فناوری در مراحل اولیه ممکن است بسیار پرهزینه باشد و اگر روش‌های تولید انبوه و مقرون‌به‌صرفه برای آن توسعه نیابد، تنها در اختیار گروه کوچکی از بیماران قرار خواهد گرفت.

با این وجود، رشد موفق دندان کامل انسانی در آزمایشگاه نه تنها امیدی تازه برای بیماران دچار از دست رفتن دندان ایجاد کرده، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز درمان بیماری‌های دندانی مادرزادی، اصلاح نقص‌های ساختاری، و حتی بازیابی توانایی جویدن برای بیماران سالمند و آسیب‌دیده باشد.

اکنون نگاه‌ها به آینده‌ای است که شاید دیگر جای خالی دندان‌ها تنها با پروتز و ایمپلنت پر نشود، بلکه با دندانی واقعی و زنده که در آزمایشگاه پرورش یافته است.