حکومت در توزیع نامتوازن بوجه ملی دست دارد
به گزارش افغان نیوز: در گزارشی که این نهاد دیروز (یک‌شنبه، ۲ جدی) منتشر کرده، آمده است که اخیرا مسوولان بلندپایه‌ی دفتر رییس‌جمهوری کشور در جریان سفرشان به شماری از ولایات کشور، وعده‌ی پروژه‌های انکشافی خارج از بودجه‌ی ملی و پروسه‌ی تدارکات را داده‌اند.
سید اکرام افضلی، رییس اجرایوی دیدبان شفافیت افغانستان در جریان ارایه‌ی این گزارش گفت که این پروژه‌سازی خارج از بودجه‌ی ملی و وزارت‌های سکتوری، به منظور سوء استفاده‌ی سیاسی با مقاصد انتخاباتی بوده است.
از مجموع ۳۷۷ میلیارد افغانی بودجه‌ی ملی سال جاری، ۲۶۶ میلیارد آن بودجه‌ی عادی و ۱۱۰ میلیارد دیگر آن بودجه‌ی انکشافی است.
دیدبان شفافیت افغانستان می‌گوید که این تغییر بودجه در جریان سال جاری مالی، از سوی دو مجلس نمایندگان و سنا مورد بررسی قرار نگرفته است و به همین دلیل «دست حکومت در توزیع نامتوازن میان وزارت‌خانه‌ها و ولایت‌ها باز بوده است». هرچند به گفته‌ی این نهاد، نقش این دو مجلس در بودجه‌سازی متوازن قبل بر این نیز چندان مؤثر نبوده است.
ناصر تیموری، مسوول بخش دادخواهی دیدبان شفافیت افغانستان در جریان ارایه‌ی نتایج گزارش این نهاد گفت: «در بودجه‌ی ملی به جای این که منفعت مردم در محور باشد، سیاسیون و افراد صاحب نفوذ در درون و بیرون حکومت بیشترین سود را از آن می‌برند.»
از سویی، این نهاد درگزارشش گفته است که بودجه‌ی ملی به صورتی ترتیب می‌شود که بتواند تقاضای اکثر سیاست‌مداران را در جریان سال تأمین کند: «به همین دلیل تعداد قابل ملاحظه‌یی از پروژه‌ها و برنامه‌های انکشافی معروض به مداخله‌ی سیاسی و قابلیت جابه‌جایی از یک ولایت به ولایت دیگر و از یک اداره به اداره‌ی دیگر را دارد. این موضوع بالاخص در برنامه‌های بزرگ ملی که بودجه‌ی‌شان به صورت کلی و در زیر یک کد بودجه تصویب شده است، دیده می‌شود.»
از دیگر دلایل تغییرات بودجه‌ی سال جاری مالی در گزارش دیدبان شفافیت افغانستان، مشارکت ضعیف شهروندان کشور در تهیه‌ی بودجه‌ی سال مالی، فساد، روش‌های غیررسمی و اعمال نفوذ اعضای مجلس نمایندگان و سنا، گروه‌های بانفوذ سیاسی و رهبری حکومت خوانده شده است.
به گفته‌ی این نهاد، روش‌های رسمی شامل‌سازی پروژه‌های انکشافی در بودجه‌ی ملی، مانند پیشنهاد پروژه‌ها از سوی وزارت خانه‌ها، بودجه‌سازی ولایتی و پلان‌های انکشافی ولایتی، میثاق شهروندی و بودجه‌سازی مشارکتی باید از سوی شهروندان کشور صورت بگیرد. در گزارش این نهاد از حکومت افغانستان خواسته شده است که یک چارچوب سه ساله‌ی بودجه‌سازی بسازد که در آن نقش مردم در انتخاب پروژه‌ها، امکان‌سنجی، تدارکات و اجرا و نظارت و بررسی و تفتیش بودجه برجسته باشد.