پس ازسقوط رژیم طالبان درنخست، دولت افغانستان و آمریکا دربرابر گروه های مخالف مسلح رویکرد صلح نداشتند وجنگ را یگانه راه حل می دانستند، اما با گذشت چندین سال، طالبان جان تازه یی گرفتند وچالش بزرگی در برابردولت و مردم افغانستان محسوب گردید.
این امرسبب گردید که دولت افغانستان رویکرد دوگانه ( صلح و جنگ) را دربرابرطالبان به پیش گیرد و نهادی را تحت نام شورای عالی صلح ایجاد نماید این نهاد مامورشد که روند صلح با گروه های مخالف مسلح دولت افغانستان را به پیش ببرد.
با گذشت چندین سال ازایجاد این نهاد، هنوزروند صلح، ازآدرس مشخصی درافغانستان برخوردارنیست.
حبیبه سرابی معاون شورای عالی صلح درگفتگوی ویژه با خبرنگارافغان نیوزمهمترین چالش پروسه صلح را عدم هماهنگی میان نهاد ها و افراد با نفوذ میداند.
خانم سرابی میگوید که ایجاد اجماع ملی برای صلح از اهداف مهم واولویت کاری شورای است،وی افزودکه متاسفانه افراد و نهاد های سیاسی از روند صلح، استفاده شخصی و تنظیمی میکنند.
به گفته وی افراد ونهاد های سیاسی پروسه صلح را به عنوان کیک خوشمزه می بینند که هر کدام تلاش دارند، بخشی از این کیک را به تنهایی بردارند.
اوعدم استقلال بودجهیی وهماهنگی میان دولت و شورای عالی صلح را ازدیگرچالش هامی داند که روند صلح افغانستان با آن مواجه است.
برنامه جدید برای صلح
شورای عالی صلح با رهبری جدید، تحت ریاست محمد کریم خلیلی، پنج ماه قبل استراتیژی جدید را تدوین کرد که درآن پنج هدف اصلی:
- تشکیل اجماع ملی برای صلح.
- ترویج فرهنگ صلح طلبی.
- حمایت ازابتکارات محلی وحل منازعه.
- تطبیق ونظارت ازتوافقات صلح.
- گشودن دروازه مذاکره با گروه های مخالف مسلح دولت، مشخص گردید وقراراست کارجدی روی آنها انجام پذیرد.
خانم سرابی می گوید که درپنج ماه گذشته، شورای عالی صلح بیشترین توجه خود را برتشکیل اجماع ملی برای صلح متمرکزنموده که اعضای این شورا هرهفته برای ایجاد اجماع وهماهنگی های لازم، به نقاط مختلف کشورسفرکردند .
وی بیان داشت که برای پیش برد اهداف متذکره، شورای عالی صلح در 27 ولایت کشور جلساتی را با بزرگان قومی، فعالان مدنی، نخبگان سیاسی و زنان راه اندازی کرده است.
به گفته خانم سرابی دراین جلسات ازآنها خواسته شده تا برای رسیدن به صلح، نظریات خود را بیان نمایند وهمچنین منتقدان عملکرد شورای عالی صلح نیزدرجلسات حضورداشتند وازآنها دعوت به عمل آمده بود، تا راه های بدیل، برای شورا پیشنهاد کنند.
این شورا، دوبرنامهی بزرگ با محوریت موضوع صلح را در جمع علمای افغانستان و فعالان مدنی، زنان و جوانان در کابل نیز راه اندازی کرده است.
معاون شورای عالی صلح همچنان بیان کرد که برای ترویج فرهنگ صلح، شبکه مادران صلح در سه ولایت ایجاد شده است که این خانم ها متضرر از جنگ هستند و به صورت رضاکارانه در ولایات فعالیت دارند.
قراراست شورای عالی صلح این شبکه را در بخش دوم برنامه خودش، در شش ولایت دیگر کشورگسترش دهد.
استراتیژی شورای عالی صلح تا سال 2020 میلادی برای سه سال تدوین شده است.
مذاکره با طالبان
بخش عمده جنگ افغانستان، میان گروه طالبان ونیروهای دولتی است، حکومت، گروه طالبان را بزرگترین چالش دربرابرامنیت افغانستان قلمداد می کند.
خانم حبیبه سرابی ایجاد فرصت مذاکره با طالبان را از اهداف اصلی شورای عالی صلح ذکر می کند و می گوید که تلاش های مستقیم برای آوردن طالبان برمیزمذاکره از سوی شورای عالی صلح آغازنشده است واکنون گفتگوها میان شورای عالی صلح، دولت و کشورهای کمک کننده برای نحوه مذاکره با طالبان وسایر گروهای مخالف درجریان است.
وی تصریح کرد که چندی قبل، مذاکراتی میان افراد طالبان و برخی ازمشاوران رئیس جمهورکه ازاعضا و بزرگان حزب اسلامی هستند، درترکیه آغازگردید که برای سه روز ادامه داشت.
معاون شورای عالی صلح در پیوند مذاکرات ترکیه می گوید که مشاوران رئیس جمهورازشورای عالی صلح نمایندگی نمیکردند و دولت نیز آنها را به عنوان نمایندگان خود نپذیرفته ومذاکرات آنها بیشترگفتگوهای شخصی بود. که برای صلح انجام می شد.
خانم سرابی می افزاید که درحال حاضرهیئتی ازشورای عالی صلح به اندونیزیا سفرکرده و راه های مذاکره میان طالبان و دولت افغانستان را با همکاری دولت اندونیزیا بررسی می کند، اما تا کنون نتیجه آن مشخص نیست.
این عضو شورای عالی صلح ازنشست ( کابل2) که قرار است، در روزهای آینده درکابل برگزارشود، خبرمی دهد و می گوید نشست (کابل 2) میتواند برای کشاندن طالبان به میزمذاکره وصلح موثر واقع شود.
با کدام گروه ها صلح می شود
معاون شورای عالی صلح می گوید: این شورا مشخص نکرده است که با چه گروه هایی صلح وبا کدام گروه ها صلح صورت نگیرد، اما معیارهای برای صلح وجود دارد.
به گفته وی هر فرد یا گروهی که از جنگ دست بر دارد و دست صلح پیش کند، این شورا آماده پذیریش آنها است، به باورخانم سرابی طالبان گروه مادراست و سایرگروه ها جزء همین گروه هستند که به شبکه های کوچکتر تقسیم شدند و شورای عالی صلح آماده آشتی با تمام این گروه ها می باشد.
سرابی می گوید که شورا بیشتروجهه داخلی دارد و برای گروه های تروریستی و خارجی هیچگونه برنامه یی ندارد.
وی گروه داعش را نیز یکی از گروه های تروریستی عنوان میکند که بیشتر جنبه خارجی دارد و راهی برای صلح با آن وجود ندارد.
خانم سرابی درحالی به بیان دیدگاه ها واهداف شورای عالی صلح می پردازد که شماری ازسیاسیون و حتی نمایندگان مردم در مجلس انتقادات زیادی به عملکرد این شورا دارند وخواستارلغوآن هستند.
منتقدین به این باورند که باید بودجه این شورا مصرف تمویل و تجهیز نیروهای امنیتی ودفاعی افغانستان گردد، تا آنها مخالفان مسلح را به شدت سرکوب کرده و راهی جز صلح برای مخالفان مسلح باقی نماند.