فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده که روند پرشتاب بازگشت مهاجران افغان از پاکستان، می‌تواند بحران بشری در افغانستان را عمیق‌تر و پیچیده‌تر سازد.
به گزارش افغان نیوز: این نهاد بین‌المللی روز دوشنبه (۲۵ حمل) در اعلامیه‌ای منتشر کرد، با اشاره به وضعیت دشوار بازگشت‌کنندگان تأکید کرده که شرایط کنونی افغانستان برای پذیرش این موج گسترده از عودت‌کنندگان آماده نیست و نیاز به مداخله فوری بشردوستانه دارد.
در بیانیه آمده است که بسیاری از مهاجرانی که در هفته‌های اخیر به افغانستان برگشته‌اند، با دستان خالی بازگشته‌اند؛ آن‌ها در جریان اخراج، خانه، وسایل زندگی، و منابع درآمدی خود را در پاکستان جا گذاشته‌اند.
این در حالی است که شمار زیادی از این افراد را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند که به مراقبت‌های ویژه، به‌ویژه خدمات صحی و تغذیه‌ای، نیاز دارند.
شهاب‌الدین دلاور، سرپرست جمعیت هلال احمر افغانستان، نیز با ابراز نگرانی از وضعیت عودت‌کنندگان، گفته است که این افراد با چالش‌هایی روبه‌رو هستند و حکومت سرپرست به تنهایی نمی‌توانند از عهده آن براید.
او تأکید کرده که امنیت، سلامت و کرامت بازگشت‌کنندگان، به‌ویژه زنان و کودکان، باید در صدر اولویت‌ها قرار گیرد.
به گفته او، جمعیت هلال احمر افغانستان در تلاش است تا امدادهای فوری را به نیازمندان برساند و در درازمدت نیز از طریق پروژه‌های بازسازی، زندگی آنان را به سمت ثبات سوق دهد.
احمد سلیمان، سرپرست هیأت فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ در افغانستان، نیز گفته است که روند اخراج مهاجران از پاکستان تنها یک جابه‌جایی جمعیت نیست، بلکه میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده و فشار مضاعفی بر منابع محدود افغانستان وارد کرده است.
او افزود که هم‌اکنون میلیون‌ها فرد بی‌جا شده داخلی در افغانستان حضور دارند که در وضعیت نگران‌کننده‌ای به‌سر می‌برند و کمک‌های بشردوستانه موجود حتی برای پاسخ‌گویی به نیازهای همین افراد نیز کافی نیست.
این نهاد بین‌المللی با تأکید بر اینکه بازگشت مهاجران باید به‌گونه‌ای داوطلبانه، امن و با کرامت انسانی صورت گیرد، از جامعه جهانی خواسته است که کمک‌های بشری به افغانستان را افزایش دهد تا زمینه‌ای برای ادغام پایدار این مهاجران فراهم شود.
در بیانیه این نهاد آمده است که بدون حمایت فوری بین‌المللی، خطر افزایش فقر، سوءتغذیه، بیماری و بی‌ثباتی در میان بازگشت‌کنندگان جدی است.
روز یک شنبه هفته جاری مسوولان محلی در ولایت ننگرهار اعلام کردند که که در روزهای اخیر، روند بازگشت اجباری مهاجران افغان شدت گرفته و هزاران نفر، از جمله زنان، کودکان و سالمندان، از گذرگاه مرزی تورخم وارد کشور شده‌اند.
مقام‌ها امارت اسلامی افغانستان گفته که تلاش کرده‌اند در شهرک تورخم برای این بازگشت‌کنندگان، تسهیلات اولیه از جمله غذا، آب، مراقبت‌های صحی و انتقال به مناطق اصلی‌شان فراهم شود.
در کنار دشواری‌های ناشی از اخراج ناگهانی، شماری از مهاجران تازه‌برگشته از برخوردهای تبعیض‌آمیز رانندگان پاکستانی شکایت کرده‌اند.
به گفته آن‌ها، رانندگان از شرایط دشوار خانواده‌ها سوءاستفاده کرده و در برابر انتقال آنان به مرز، کرایه‌های گزاف مطالبه کرده‌اند.
همچنان وزارت اقتصاد افغانستان اخیراً نشستی را با نمایندگان سازمان ملل متحد برگزار کرده است تا بر حمایت و همکاری بیشتر جامعه جهانی با مهاجران بازگشت‌کننده از پاکستان تأکید کند.
در این نشست، دین محمد حنیف، سرپرست این وزارت، با انتقاد شدید از روند اخراج اجباری مهاجران افغان توسط دولت پاکستان، خواستار نقش‌آفرینی فعال نهادهای بین‌المللی در زمینه کمک‌رسانی به بازگشت‌کنندگان شد.
آقای حنیف با اشاره به تجارب پیشین سازمان‌های بین‌المللی در حمایت از مهاجران، اظهار داشت که در مرحله قبلی اخراج افغان‌ها، کمک‌های بین‌المللی تأثیر چشم‌گیری در کاهش مشکلات مهاجران داشت و اکنون نیز انتظار می‌رود این نهادها دوباره در صف نخست کمک به آسیب‌پذیرترین اقشار قرار گیرند.
او از سازمان ملل خواست که در کنار دولت افغانستان، برای تأمین سرپناه، مواد غذایی، خدمات صحی و آموزش برای مهاجران بازگشتی، اقدامات فوری انجام دهند.
در این نشست، نمایندگان نهادهای مختلف سازمان ملل از جمله یوناما، کمیساریای عالی پناهندگان، یونیسف، برنامه جهانی غذا و سازمان جهانی مهاجرت، به مشکلات و چالش‌های گسترده بازگشت مهاجران اشاره کردند و ضمن ابراز نگرانی از وضعیت موجود، تعهد خود را برای ادامه همکاری‌ها ابراز داشتند.
ایندریکا راتواته، معاون نمایندگی یوناما، ضمن اشاره به نبود آمار دقیق از میزان بازگشت‌کنندگان، گفت که تخمین‌های اولیه نشان می‌دهد بین ۶۰۰ هزار تا یک و نیم میلیون مهاجر ممکن است به افغانستان بازگردند. او افزود که سازمان ملل با همکاری سایر نهادها، طرح‌هایی برای رسیدگی به نیازهای فوری این افراد تهیه کرده است.
در همین حال، عرفات جمال، رییس کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای افغانستان، با قدردانی از میزبانی پاکستان و ایران در سال‌های گذشته از مهاجران افغان، از این کشورها خواست که سیاست‌های سخت‌گیرانه در قبال اخراج اجباری مهاجران را متوقف سازند و اجازه دهند بازگشت آنان به شکل داوطلبانه و با رعایت کرامت انسانی انجام شود.
وزارت عدلیه امارت اسلامی افغانستان در تازه‌ترین اقدام خود با نشر خبرنامه‌ای از تمامی نهادهای خیریه، دفترهای رهنمای معاملات و مالکان جایدادها خواسته است که در شرایط دشوار بازگشت مهاجران اخراج‌شده از پاکستان، همکاری همه‌جانبه داشته باشند.
این وزارت روز یک‌شنبه ۲۴ حمل تأکید کرده که مهاجران بازگشتی، در کنار مشکلات روانی و اقتصادی، برای تأمین سرپناه و آغاز زندگی دوباره در کشور، نیازمند حمایت جدی جامعه و نهادهای ذی‌ربط هستند.
در این اعلامیه آمده است که دفترهای رهنمای معاملات باید با مهاجران بازگشتی همکاری کرده و در روند کرایه‌دادن جایدادها، تسهیلات لازم را فراهم سازند. به‌ویژه از این دفاتر خواسته شده که از تعیین کرایه‌های غیرمنطقی و سنگین خودداری کنند و از دریافت کمیشن‌های غیرقانونی، که بار مالی سنگینی بر دوش مهاجران می‌گذارد، بپرهیزند.
همچنین وزارت عدلیه از مالکان جایدادها خواسته تا در این شرایط حساس، ملک‌های خود را با قیمت مناسب و انسانی در اختیار بازگشت‌کنندگان قرار دهند تا روند اسکان آن‌ها با سهولت بیشتری انجام گیرد.
این وزارت تأکید کرده که همکاری مالکان جایدادها می‌تواند نقش مهمی در بازسازی زندگی مهاجران ایفا کند و به روند جذب مجدد آن‌ها در جامعه کمک نماید.
در بخشی از این اعلامیه نیز به نهادهای خیریه اشاره شده که باید به‌گونه فعال وارد عمل شوند و در کنار دولت، به تأمین نیازهای اولیه مهاجران کمک کنند؛ از جمله توزیع مواد غذایی، پوشاک، کمک‌هزینه‌های نقدی و دیگر حمایت‌های اجتماعی.
این درخواست در شرایطی مطرح می‌شود که پس از آغاز موج گسترده اخراج مهاجران افغان از پاکستان، هزاران خانواده بی‌جا شده‌اند و بسیاری از آنان با مشکلات اساسی در زمینه تأمین مسکن، معیشت و خدمات اولیه روبه‌رو هستند.
وزارت عدلیه با اشاره به مسوولیت اجتماعی و دینی شهروندان، خواهان همبستگی و حمایت عملی از این قشر آسیب‌پذیر شده است.
از سوی دیگر، تاج‌الدین اویوالی، رییس صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف)، وضعیت بازگشت مهاجران به‌ویژه کودکان را نگران‌کننده دانست و گفت که حدود ۸۰۰ هزار کودک در این روند حضور دارند که بسیاری از آن‌ها با خطر بی‌سرپناهی، سوء تغذیه و عدم دسترسی به آموزش روبه‌رو هستند.
در حالی که فشارهای دولت پاکستان برای اخراج مهاجران افغان شدت گرفته، هزاران تن در روزهای اخیر از این کشور خارج شده و به افغانستان بازگشته‌اند. این روند همچنان ادامه دارد و نگرانی‌ها از بروز یک بحران انسانی فراگیر در مرزها و داخل افغانستان در حال افزایش است. ناظران می‌گویند که در صورت ادامه این روند بدون برنامه‌ریزی و حمایت مؤثر، وضعیت موجود می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های انسانی سال‌های اخیر در منطقه تبدیل شود.
پیام ها