برنامه اسکان بشری سازمان ملل متحد (یوان‌هبیتات) اعلام کرده که بیش از ۲۱ میلیون نفر از جمعیت افغانستان به خدمات حیاتی در بخش‌های آب، صحت و حفظالصحه نیاز مبرم دارند.
به گزارش افغان نیوز: این نهاد روز یک‌شنبه (۳ حمل) به طلوع‌نیوز گفته است که بحران دسترسی به آب آشامیدنی سالم و امکانات صحی، یکی از چالش‌های جدی پیش‌روی مردم افغانستان به‌ویژه در مناطق شهری و روستایی است.
براساس یافته‌های یک نظرسنجی که در سال ۲۰۲۳ میلادی انجام شده، تنها ۲۴ درصد از خانواده‌های افغان به خدمات اساسی آب آشامیدنی، شبکه‌های صحی و تسهیلات حفظالصحه دسترسی دارند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که بخش بزرگی از مردم کشور همچنان از ابتدایی‌ترین نیازهای زندگی محروم‌اند و در معرض خطر بیماری‌های ناشی از کمبود آب سالم و نبود خدمات صحی قرار دارند.
یوان‌هبیتات همچنین هشدار داده است که منابع آب‌های زیرزمینی افغانستان، به‌ویژه در مناطق پرجمعیت، در معرض کاهش بی‌سابقه قرار دارند.
به گفته این نهاد، برخی از کلان‌شهرهای افغانستان مانند کابل، قندهار و هرات، هم‌اکنون با کمبود شدید آب مواجه‌اند و اگر روند برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و تغییرات اقلیمی کنترل نشود، وضعیت این شهرها بحرانی‌تر خواهد شد.
بر اساس پیش‌بینی‌های این سازمان، سطح آب‌های زیرزمینی کابل ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به نقطه‌ای برسد که تأمین آب آشامیدنی برای میلیون‌ها نفر از ساکنان این شهر به یک بحران جدی تبدیل شود.
این موضوع نه‌تنها زندگی مردم را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه سلامت عمومی، امنیت غذایی و ثبات اجتماعی را نیز با تهدیدهای بیشتری مواجه خواهد کرد.
یوان‌هبیتات تأکید کرده است که نیاز به اقدامات فوری و هماهنگ برای مدیریت منابع آبی، ارتقای زیرساخت‌های صحی و بهبود دسترسی به آب سالم، بیش از هر زمان دیگر ضروری است.
این نهاد از جامعه جهانی و نهادهای امدادرسان خواسته است تا برای پیشگیری از تشدید این بحران، کمک‌های بشردوستانه و توسعه‌ای خود را افزایش دهند.
همچنان در روز جهانی آب، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اعلام کرده بود که حدود ۳۳ میلیون نفر در افغانستان با کمبود شدید آب آشامیدنی روبه‌رو هستند؛ آماری که نگرانی‌های گسترده‌ای درباره وضعیت دسترسی به منابع آبی در کشور به وجود آورده است.
صلیب سرخ روز شنبه (۲ حمل) با اشاره به تأثیر مستقیم این بحران بر سلامت مردم، امنیت غذایی و ثبات اقتصادی افغانستان، وضعیت دسترسی به آب را «یک چالش جدی و فوری» توصیف کرده است.
در پیامی که این نهاد به مناسبت روز جهانی آب منتشر کرد، تأکید شده است: «دسترسی به آب آشامیدنی سالم، یکی از حقوق اساسی بشر به شمار می‌رود. این موضوع در افغانستان به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکسالیهای پی‌درپی و اثرات چند دهه جنگ، به یک ضرورت فوری تبدیل شده است.»
به گفته صلیب سرخ، کمبود آب نه تنها زندگی روزمره مردم افغانستان را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای گسترده‌ای بر امنیت غذایی و توسعه اقتصادی کشور به دنبال دارد.
در همین حال، شماری از باشندگان کابل نیز از کمبود آب آشامیدنی گلایه کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند که دسترسی به منابع آب سالم در بسیاری از مناطق پایتخت دشوار شده و خواهان اقدام فوری نهادهای مسوول برای بهبود وضعیت آبرسانی شده‌اند.
اما وزارت انرژی و آب امارت اسلامی گزارش صلیب سرخ را رد کرده و آمار اعلام‌شده از سوی این نهاد بین‌المللی را نادرست دانسته است.
مطیع‌الله عابد، سخنگوی این وزارتخانه، در واکنش به گزارش اخیر صلیب سرخ اعلام کرد که وضعیت دسترسی به آب در افغانستان به آن شدتی که در گزارش ذکر شده، بحرانی نیست.
به گفته‌ی عابد، وزارت انرژی و آب در حال حاضر پروژه‌های متعددی را برای مدیریت منابع آبی و مبارزه با خشک‌سالی روی دست دارد و تلاش می‌شود تا با اجرای این طرح‌ها، نیازهای مردم به ویژه در مناطق آسیب‌پذیر تأمین گردد.
او افزود که پروژه‌های اعمار بندهای آب‌گردان، شبکه‌های آبیاری و مدیریت پایدار منابع آب، در حال پیشرفت‌اند و نتایج این اقدامات به‌زودی قابل مشاهده خواهد بود.
سخنگوی وزارت انرژی و آب تأکید کرد که امارت اسلامی به بحران آب در افغانستان واقف است، اما با رویکرد برنامه‌ریزی‌شده و اجرای پروژه‌های زیربنایی، در تلاش برای حل این چالش است.
در حالی‌که برخی از نهادهای بین‌المللی بر شدت بحران آب در افغانستان تأکید دارند، مقام‌های داخلی معتقدند که این گزارش‌ها بیش از حد نگران‌کننده ترسیم شده‌اند.
با این حال، اداره محیط زیست افغانستان هشدار می‌دهد که افغانستان به دلیل تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی و افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی، با خطر بحران جدی آب روبه‌رو است و نیاز به مدیریت دقیق منابع و افزایش سرمایه‌گذاری در بخش آب دارد.
پیشتر سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در روز جهانی آب، هشدار داده است که تغییرات اقلیمی یخچال‌های طبیعی افغانستان را به‌شدت تهدید می‌کند.
این سازمان اعلام کرده که این یخچال‌ها منبع اصلی تأمین آب برای آبیاری زمین‌های زراعتی و تولید غذا در کشور هستند.
بر اساس اعلام این سازمان، تحقیقات نشان می‌دهد که یخچال‌های طبیعی افغانستان در ۲۵ سال گذشته به‌دلیل افزایش گرمای زمین و تغییرات اقلیمی به‌سرعت در حال ذوب شدن هستند.
اعلامیه افزوده که این روند می‌تواند به کاهش منابع آب شرب و کشاورزی منجر شود و مشکلات زیادی را برای مردم و کشاورزان افغان ایجاد کند.
براساس اعلام برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد، ۷۹ درصد مردم افغانستان به آب کافی صحی دسترسی ندارند.
خشکسالیهای پی‌درپی، بی‌ثباتی اقتصادی و ناآرامی‌های گذشته از عواملی هستند که به بحران آب در کشور دامن زده‌اند.
در روز جهانی آب، جامعه بین‌المللی بر اهمیت مدیریت پایدار منابع آبی و مقابله با تغییرات اقلیمی تأکید می‌کند. حفظ یخچال‌های طبیعی باید به‌عنوان بخشی مهم از برنامه‌های مبارزه با تغییرات اقلیمی در افغانستان مورد توجه قرار گیرد تا از تأمین منابع آب برای نسل‌های آینده اطمینان حاصل شود.
پیام ها