حفر چاه های عمیق در کابل؛ بی توجهی مردم و سکوت مسوولان

شماری از مسوولان و آگاهان محیط زیست با ابراز نگرانی می گویند که درحال حاضر هیچ کسی به خاطر حفرچاه عمیق از دولت اجازه نمی گیرد و از سوی دیگر ضمن بی توجهی مسوولان، در زمینه چگونگی و شرایط حفر این چاه‌ها، قانون مشخصی نیز وجود ندارد.

به گزارش افغان نیوز: وزارت انرژی و آب در این مورد می گوید که تمام چاه های عمیق و نیمه عمیق در شهر کابل، بدون اجازه دولت و به صورت خود سرانه حفرشده اند. یکی از عوامل این است که در زمینه چگونگی و شرایط حفر چاه‌های عمیق هنوز قانون خاصی نیز وجود ندارد.

اما، مسوولان اداره ملی تفتیش محیط زیست کشور به این باور اند که وزارت انرژی و آب در زمینه مدیریت آب های زیر زمینی کوتاهی کرده است.

وزارت انرژی و آب به تازگی اقدام به ساخت طرزالعملی کرده که استفاده خودسر از آب‌های زیر زمینی و حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق را محدود و قانون مند می سازد.

جمال عبدالناصر شکوری، مدیر اجرایی اداره هایدرولوژی وزارت انرژی و آب می گوید که برای رسیدن به این هدف، از جمله اقداماتی که روی دست گرفته شده است، تشکیل کمیته از ادارات ذیربط مانند ادراه محیط زیست، اداره آب رسانی کابل، شهرداری کابل، وزارت های شهر سازی، صحت عامه و انرژی و آب می باشد که در 22 ناحیه شهر کابل توظیف شده تا کسانی را که از آب‌های زیر زمینی در مسیر وزارت تجارت و صنعت استفاده می کنند، ثبت و راجستر نمایند.

قانون آب درباره آب‌های زیر زمینی، اجازه استفاده پنج متر مکعب آب را برای هر خانواده در یک روز می دهد. همچنان بر اساس این قانون، برای استفاده از آب های زیر زمینی در زراعت و صنعت باید از دولت اجازه گرفته شود؛ اما در حال حاضر برآورد ها نشان  می دهد که این قانون به صورت آشکارا نادیده گرفته می شود.

محمد اشرف غنی، رییس جمهور کشور سال گذشته طی فرمانی دستور داده بود که قانون آب و استفاده از آب های زیر زمینی بروزرسانی شود.

وزارت انرژی و آب، روی طرح‌های کوتاه مدت بین یک تا دو سال، میان مدت بین دو تا سه سال و طویل مدت بین سه تا پنج سال کار کرده است. در این طرح چهار گزینه آمده است که گزینه اول جمع آوری آب‌ باران از سقف‌های آپارتمان‌ها است که توسط آن می توان ۸ میلیون متر مکعب آب را بخاطر تغذیه آب‌های زیر زمینی جمع آوری کرد. طرح دوم، استفاده از بند آب شاه و عروس است که ۸۷ فیصد کار این بند تکمیل شده است.

آقای شکوری از اعمار ۳۵ بند آبی دیگر در نقاط مخلتف شهر کابل خبر میدهد و می گوید که در برنامه کوتاه مدت با استفاده از آب لوگر جمعا ۳۸ میلیون متر مکعب آب شناسایی شده تا شهر کابل را از این منابع مستفید کند.

در همین حال، اداره محیط زیست می گوید؛ سفره‌های آبی زیر زمینی کابل در اثر استفاده بی رویه شهروندان آسیب جدی دیده و اکنون به یک چالش اساسی مبدل شده است.

 نیک محمد، رییس نظارت و تفتیش اداره محیط زیست کابل می گوید:" در قسمت حفر چاه‌های عمیق ریاست هایدرولوژی وزارت ترانسپورت مستقما مسوولیت دارد که کندن چاه عمیق در حال حاضر می‌تواند آسیب جدی را به آب‌های زیر زمینی وارد نماید."

براساس مطالعات انجام شده در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۷ سطح آب های زیر زمینی در کابل حدود ۲۲ متر پایین رفته است. به همین دلیل، وزارت انرژی و آب به خاطر مبارزه با این خطر اقدام به کندن حدود ۴۰ چاه بخاطر تغذیه مصنوعی آب های زیر زمینی کرد که در نقط مختلف شهر کابل قرار دارد.  اما این ابتکار زیاد کارساز نبوده است، زیرا حدود بیش از دو سال از این اقدام می گذرد اما سطح آب های زیر زمینی کابل در حال پایین رفتن است.

علی که درمنطقه غرب کابل زندگی می کند، می گوید: دریک روز فقط چند ساعت آب دارد، زیرا شبکه‌ای آب رسانی در شهرک امید سبز نمی‌تواند آب‌های آشامیدنی و خانه‌های نوساز را تامین کند. بنابراین چند فامیل یکجا می شود و چاه عمیق حفر می‌کنند، در سه سال اخیر سطح آب زیر زمینی این شهرک 20 متر پایین رفته است.

عبدالحکیم جعفری یکی دیگر از باشنده‌گان شهرک امید سبز کابل می‌گوید که وقتی حکومت راه‌کار بهتر و خوبتری در باره آب رسانی برای مردم نداشته باشد، مردم ناچار می شوند دست به حفر چاه‌های عمیق بزنند.

فهیم پویا مسوول شرکت آب رسانی در این مورد می گوید؛ دلیل بی آب ماندن مشترکین این است که چاه عمیق که به منظور توزیع آب برای باشنده گان محل حفر شده بود، به کمبود آب مواجه شده است. زیرا مردم چاه‌های عمیق زیاد حفر کرده اند. بنابراین طی یک هفته اخیر روند حفر کردن چاه‌های عمیق از سوی شورای شهرک امید سبز ممنوع شده است.

در همین حال، یاسین ستیز یکی از کارشناسان محیط زیستی در این مورد می‌گوید که ازدیاد نفوس تاثیر مستقیم روی آب‌های زیر زمینی دارد. حجم نفوس کابل، آب‌های این شهر را با بحران آلوده‌گی و خشکی مواجه نموده است.

آقای ستیز گفت که سفره‌های آبی کابل روز به روز کمتر شده و بخاطر تغییر اقلیم و بارندگی کم، جذب آب  در سفره‌های آبی به حد اقل خود رسیده است. آب‌هایی که در حدود چند میلیون سال قبل ذخیره شده اند، در حال استخراج است و این روند پیامدهای خطرناکی برای محیط زیستی دارد. زیرا خلاهای که در زیر زمین به وجود می آید، آب آنها کشیده شده و خلاهای آن باقی می‌ماند.

این درحالی است که بارندگی زیاد در سال گذشته، این ذهنیت را برای مردم شکل داده بود که شاید مشکل کم آبی در سال روان کاهش یابد؛ اما آرمان برآروده نشد و کابل را هنوز کم‌آبی جدی تهدید می‌کند.   

" مصطفی شهریار"