سابقهٔ سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی (ع) به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می‌رسد.
در دهم محرم الحرام سال 61هجری قمری، حضرت امام حسین (ع) نواده پیامبر اسلام با یاران و مردان خانواده اش در سرزمین کربلا به دست لشکر حکومت وقت عرب یزید بن معاویه به سرکردگی عمر بن سعد شهید شد.
در بسیاری از کتاب های تاریخ ذکر شده است که بعد دهم عاشورا سران شهدای کربلا را از تن جدا کرده و بر سر نیزه ها کردند و به سوی شام در حرکت شدند.
اما اولین مراسم سوگواری را حضرت زینب (سلام..) خواهر حسین (ع) در زندان برگزار کرد. همچنین دختر سه ساله‌ی حضرت امام حسین (ع)، رقیه، در زندان اغلب برای پدرش گریه می‌کرد تا اینکه دستور دادند سر بریدهٔ پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ رقیه شد. مرگ رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسیران کربلا را آزاد کرده آنها را به مدینه بفرستد.
همچنین از حضرت امام سجاد (ع) روایت شده که تا بیست سال پس از حادثه کربلا هر وقت می‌خواست غذا بخورد به گریه می‌افتاد. روزی خدمتکاری از او پرسید "ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده است که اندوه تان به پایان برسد؟.
نقل شده است که امام سجاد(ع) پاسخ داد: "وای بر تو! یعقوب پیامبر دوازده پسر داشت و خداوند یکی از آنها را از چشمش پنهان کرد. از گریه‌ی زیاد چشمانش کم سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر، برادران، عمو و هفده تن از اعضای خانواده‌ام در اطرافم قربانی شدند. چگونه اندوهم به پایان رسد؟".
اما آهسته آهسته این رسم در میان مسلمانان گسترش یافت و در حال حاضر بسیاری از مسلمانان دهه محرم و روز عاشورا را گرامی میدارند و مراسم سوگواری برپا میکنند.
روز دهم محرم الحرام در حال حاضر در تقویم کشور های ایران، افغانستان، عراق، پاکستان و هند رخصتی عمومی است، بیشتر مسلمانان که از مذهف شیعه پیروی میکنند دهه محرم را گرامی میدارند.
اسامی کسانی که در کربلا شهید شدند
فرزندان علی بن ابیطالب
حسین بن علی
عباس بن علی (ابوالفضل)
جعفر بن علی
عبدالله بن علی
عثمان بن علی
عمر بن علی
ابوبکر بن علی
فرزندان حسن بن علی
ابوبکر بن حسن
بشر بن حسن
عبدالله بن حسن
قاسم بن حسن
عمر بن حسن
فرزندان حسین بن علی
علی اکبر بن حسین
علی اصغر بن حسین
فرزندان عبدالله بن جعفر و زینب بنت علی
عون بن عبدالله بن جعفر
محمد بن عبدالله بن جعفر
فرزندان عقیل ابن ابیطالب
مسلم بن عقیل (محل قتل در کوفه)
عبدالرحمان بن عقیل
عبدالله الاکبر بن عقیل
عبدالله بن مسلم بن عقیل
عون بن مسلم بن عقیل
محمد بن مسلم بن عقیل
جعفر بن عقیل
جعفر بن محمد بن عقیل
احمد بن محمد بن الهاشمی
یاران حسین بن علی
ابراهیم بن الحضین الاسدی
ابوالحتوف بن الحارث الانصاری
ابو عامر النهشی
اسلم الترکی مولی امام (خدمتگزار امام)
ادهم بن امیه العبدی
امیه سعد الطاعی
انس بن الحارث الکاهلی
انیس بن معقل الاصبحی
بریربن خضیرالهمدانی
بشر بن عبدالله الحضرمی
بکربن حی التیمی
جابر بن الحجاج التیمی
حبله بن الشیبانی
جناده بن الحارث الهمدانی
جناده بن کعب الانصاری
جندب بن حجیر الخولانی
جون بن جوی
جوین بن مالک التیمی
حارث بن امری القیس کندی الکندی
الحارث بن بنهان
الحباب بن الحارث
الحباب بن عامر الشعبی
حبشی بن قیس النهمی
حبیب بن مظاهر(یا مظهر)
الحجاج بن بدر السعدی
حجاج بن مسروق جعفی
حر بن یزید ریاحی
حلاس بن عمرو راسبی
حنظله بن اسعد شامی
حنظله بن عمرو شیبانی
رافع مولی مسلم الازدی
زاهر بن عمرو الکندی
زهیر بن بشر الخثعمی
زهیر بن سلیم الازدی
زهیر بن القین البجلی
زیاد بن عریب الصادی
سالم مولی بنی المدینه الکلبی
سالم مولی عامر العبدی
سعد بن الحارث الانصاری
سعد مولی علی بن ابی طالب
سعد مولی عمرو بن خالد
سعید بن عبدالله حنفی
سلمان بن مظارب الجبلی
سلیمان مولی الحسین
سوار بن منعم النعمی
سوید بن عمرو بن ابی المطاع
سیف بن الحارث الجابری
شوذب مولی بنی شاکر
الضرغامه بن مالک
عائذ بن مجمع العائذی
عابس بن ابی شبیب الشاکری
عابر بن حساس بن شریح
عامر بن مسلم العبدی
عباد بن المهاجر الجهنی
عبدالاعلی بن یزید الکلبی
عبدالرحمن الارحبی
عبدالرحمن بن عبد ربه الانصاری
عبدالرحمن بن عروه الغفاری
عبدالرحمن بن مسعود التیمی
عبدالله بن ابی بکر
عبدالله بن بشر الخثمی
عبدالله بن عروه الغفاری
عبدالله بن عمیر بن حباب الکلبی
عبدالله بن یزید الکلبی
عبیدالله بن یزید الکلبی
عقبه بن سمعان
عقبه بن الصلت الجهنی
عماره بن صلخب الازدی
عمران بن کعب بن حارثه الاشجی
عمار بن حسان الطائی
عمار بن السلامه الدالانی
عمرو بن خالد عبدالله الجندعی
عمرو بن خالد الازدی
عمرو بن خالد الصیداوی
عمرو بن قرظه الانصاری
عمرو بن مطاع الجفی
عمرو بن جناده الانصاری
عمرو بن ضبیعه الضعبی
عمرو بن کعب، ابو ثمامه الصائدی
قارب مولی حسین
قاسط بن زهیر التغلبی
القاسم بن حبیب الازدی
کردوس لتغلبی
کنانه بن عتیق التغلبی
مالک بن دودان
مالک بن عبدالله بن سریع الجابری
مجمع الجهنی
مجمع بن عبدالله العائذی
محمد بن البشیر الحضرمی
مسعود بن الحجاج التیمی
مسلم بن عوسجه الاسدی
محمد بن کثیر الازدی
مقسط بن زهیر التغلبی (احتمالآ مقسط بن عبدالله بن زهیر)
منجح مولی الحسین
الموقع بن ثمامه الاسدی
نافع بن هلال الجملی
نصر
النعمان بن عمرو الراسبی
نعیم بن عجلان الانصاری
واضح الرومی مولی الحارث السلمانی
وهب بن حباب الکلبی
یزید بن ثبیط عبسقی
یزید بن زیاد بن مهاصر الکندی
یزید بن مغفل الجعف
هفهاف بن مهند راسبی
اگر افراد بنی هاشم را به این عدد بیفزاییم، شمار کشته‌شدگان کربلا به ۱۳۶ نفر خواهد رسید. و با ذکر نام قیس بن مسهر صیداوی، عبدالله بن بقطر و هانی پسر عروه که قبل از واقعه کربلا و در کوفه کشته شدند، شمار آنان از آغاز ماجرا تا پایان ۱۳۹ نفر خواهد بود.
این فهرست شامل ۱۴۰ نفر می‌باشد که بیشترین تعداد برآورد شده‌است و منابع دیگر تعداد کمتری در حدود ۱۰۸ نفر یا بیشتر را نقل کرده‌اند.
در برخی منابع نظیر تنقیح المقال از افراد دیگری همچون سعد بن حارث خزاعی نیز یاد شده است.
پیام ها