قانون جرایم سایبری؛ محدود کننده آزادی بیان و آزادی‌های شهروندی است

دیدبان حمایت از رسانه های آزاد افغانستان (نی) بیان کرده که بخش جرایم سایبری درجلد دوم قانون جزای افغانستان که توسط رئیس جمهورغنی توشیح شده است محدود کننده آزادی بیان و آزادی های شهروندی است.

به گزارش افغان نیوز: مسئولان نی امروز سه شنبه (13سرطان) عنوان کردند که این قانون تا آخر همین هفته به جریده رسمی ثبت خواهد شد، میتواند محدود کننده باشد.

به باور نی تعدادی از واژگان تعریف نشده است، تعدادی هم می‌تواند تفسیر بردار باشد و نکاتی هم در این قانون خیلی مبهم بوده و معنی کامل را در خوانش ابتدایی ندارد.

دیدبان حمایت از رسانه های آزاد افغانستان باور دارد که :

1. دراین بخش قانون، هدف آن و همچنان تعریف واژگان وجود ندارد. این می‌تواند برای مجریان قانون مشکلات عدیده ای بار بیاورد، از طرف دیگر این می‌تواند برای نهاد‌های عدلی و قضایی فرصت آن را دهد تا برمبنای نظر خودشان آن را تفسیر کنند. این تفسیر حتی می‌تواند برخلاف حقوق شهروندان از جمله آزادی دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان باشد. به عنوان مثال وقتی از تولید در ماده‌ی 877 و از وارد کردن "تجهیزات الکترونیکی مخابراتی و تکنولوژی معلوماتی ممنوعه" یاد می‌شود این واژگان و عبارت‌ها تعریف نشده اند.

2. مادهء 883 هم خالی از ابهام نیست. کلماتی مانند: فریبکارانه، کسب منفعت وغیره. درحالیکه عموماْ استفاده از کمپیوتر بخاطر کسب منفعت است.

از سوی دیگر در ادارات معمولا افراد متخصص آی تی نظر به بعضی ملحوظات و پالیسی اداری شان، بعضا بدون اجازهء کاربران کامپیوتر و لپتاب بعضی تصرفات را انجام میدهند. با این ترتیب و برمبنای این ماده همهء متخصصین آی تی مجرم شناخته می‌شوند. جزء پنجم این ماده هم گفته که استفاده از اطلاعات یا برنامه از سیستم کمپیوتر دیگران جرم است.

3. مادهء 888 میگوید: شخصی که بصورت غیرقانونی نسبت به سیستم، برنامه یا اطلاعات سری دست یابد، مرتکب جنایت ملی شناخته می‌شود. اصولا هر کمپیوتر و وسایل مخابراتی هوشمند دارای یک سلسله مطالب سری بوسیلهء دارندگان آن میباشد. چگونه برچسب خیانت‌ملی درینجا ذکر شده است.

این ماده بدون تفکیک کمپیوترهای دولتی و شخصی بگونهء عام برچسب خیانت ملی را بالای هرشخصی که به محتویات سری یک کمپیوتر دست میابد، حکم کرده است. هرچند درفقرهء (2) اطلاعات سری را تعریف کرده که عبارت از اسرار مربوط به حاکمیت ملی، تمامیت ارضی یا امنیت ملی. اما مشکل بر سر عدم تفکیک کمپیوترهای شخصی و دولتی درین ماده است.

4. مادهء 889 کلمهء دولت را عام ذکر کرده و میگوید: شخصی که به نمایندگی از دولت یا گروهء سازمان یافته غیر دولتی حملات سایبری را راه می‌اندازد، مجازات میگردد. کدام دولت؟ باید گفته میشد: به نمایندگی از دولت بیرونی. ویا به تحریک دولت بیرونی و گروهء غیردولتی.

5. مادهء 891 در فقرهء 1میگوید: شخصی که بوسیلهء سیستم کمپیوتری یا مخابراتی موضوعات غیراخلاقی یاغیراسلامی‌را تولید، ارسال .... به حبس قصیر محکوم می‌شود. بعد در فقرهء دوم این ماده موضوعات غیراخلاقی تعریف شده اما موضوعات غیراسلامی‌تعریف نشده است. حالا پرسش به‌میان میایدکه چه چیز اسلامی‌وچه چیز غیر اسلامی‌است؟

6. مادهء 892 نشر فلم یا صوت یا تصویر خصوصی دیگران را بدون رضایت ایشان جرم پنداشته است. در این‌صورت مستند سازی جنایات اکثر تبهکاران و جانیان و نشر برنامه‌های تحقیقی برمبنای این قانون جرم پنداشته می‌شود وایشان مصونیت می‌یابند.

7. مادهء 894 به تعصبات قومی، مذهبی، دینی، لسانی یاسمتی پردخته و به گونهء مبهم عاملین آنرا مجرم پنداشته است. حالا چه چیزی را میتوان تعصب لسانی، دینی، یا سمتی عنوان کرد، درینجا هیچ ذکری بعمل نیامده است. بر مبنای مادهء 902 دولت می‌تواند هر نهاد، موسسه و رسانه را زیر نام ناقض این قانون به بهانهء تعصبات لسانی یا سمتی و قومی‌از یکسال تا پنج سال به حالت تعلیق درآورد. همچنان درین ماده به صراحت گفته که دولت درصورت ارتکاب یکی از اعمال خلاف این قانون دو شخص را مجازات می‌کند. هم شخص حقیقی را وهم شخص حکمی‌را. درحالیکه جرم یک عمل شخصی است.

8. مادهء 903 تحت عنوان معافیت از تعقیب عدلی جرایم سایبری، انتقاد افراد را با رعایت احکام قانون رسانه‌های همگانی ازتعقیب عدلی معاف پنداشته اما این ماده نمیتواند دربرابر ماده‌های چند پهلوی سابق الذکر ایستادگی کند.