خلیل‌زاد: تشکیل حکومت براساس مذاکره رکن اساسی توافق‌نامه دوحه بود

نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان، می‌گوید که تشکیل حکومت براساس مذاکره یکی از چهار رکن اساسی توافق‌نامه دوحه بود که تاکنون عملی نشده است.

به گزارش افغان نیوز؛ زلمی خلیل‌زاد، نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان، این مسایل را در گفت‌وگوی ویژه با بی‌بی‌سی فارسی، به مناسبت دوساله‌گی توافق‌نامه دوحه مطرح کرده است.

به گفته او، در بخش سوم توافق‌نامه دوحه تأکید شده بود که حکومت باید براساس مذاکره تشکیل شود. خلیل‌زاد افزود که این موضوع یکی از چهار رکن اساسی توافق‌نامه دوحه بود که تاکنون عملی نشده است.

نماینده پیشین امریکا هم‌چنان تصریح می‌کند که اکنون نیاز است تا مردم افغانستان «با یک‌دیگر بنشینند». به باور خلیل‌زاد، اکنون حتا مخالفان توافق‌نامه دوحه نیز از برگشت به بند سوم این توافق‌نامه و آغاز مذاکره براساس آن، سخن می‌گویند. او تأکید می‌کند که این یک ضرورت و یک اصل است، اما این که چطور باشد و چه کسانی باشد، مسایلی است که باید افغان‌ها تصمیم بگیرند. زلمی خلیل‌زاد منتها خاطر نشان می‌کند که امریکا در این مورد چیزی گفته نمی‌تواند و شرایط آن را ندارد.

به باور خلیل‌زاد، مواردی در توافق‌نامه دوحه وجود دارد که از سوی «جهان، طالبان و نیز جانب جمهوریت» عملی نشده بود. او گفت که باید روی یک برنامه برای اجرای این موارد مذاکره شود. به گفته زلمی خلیل‌زاد، مخالفان دیروز توافق‌نامه گفته‌اند که از این توافق‌نامه طرف‌داری می‌کنند و همین طور حاکمان کنونی نیز گفته‌اند که طرفدار توافق‌نامه دوحه هستند. او افزود که توافق‌نامه دوحه چارچوب بدی نیست، بلکه «بهترین چارچوب برای حل مشکلات افغانستان است».

آقای خلیل‌زاد در این مصاحبه از افراد مقصر در عملی‌نشدن توافق‌نامه دوحه و استفاده نشدن چهارچوبی را که این توافق‌نامه ایجاد کرده بود، یاد کرد. زلمی خلیل‌زاد در گفت‌وگوی ویژه با بی‌بی‌سی فارسی گفت که امضای توافق‌نامه دوحه که حتا به باور برخی از مقام‌های نظامی امریکا، مقدمه سقوط دولت پیشین افغانستان بود، اشتباه نبوده است.

خلیل‌زاد افزود که براساس این توافق‌نامه، مذاکرات بین «جمهوریت و طالبان» آغاز شد، اما به دلایل مختلف، این گفت‌وگوها موفق نشد. او از دولت پیشین افغانستان انتقاد کرد که براساس محاسبه غلط، گفت‌وگوها را جدی نمی‌گرفت و نیز جانب مقابل جمهوریت را متهم کرد که «رفتار درست» نداشت. به باور خلیل‌زاد، حکومت پیشین فکر می‌کرد که با اعلام نتیجه انتخابات و تغییر دولت در امریکا، سیاست تغییر می‌کند. خلیل‌زاد با اشاره به تحولات اوکراین گفت که حکومت افغانستان می‌توانست از سلاح ارتش استفاده بهتر کند و مانند مقام‌های اوکراین، مردم و ارتش را بسیج کند. با این حال، او تصریح کرد که جناح جمهوریت و طرف مقابلش از فرصتی که توافق‌نامه فراهم آورده بود، استفاده درست نکردند.

هرچند خلیل‌زاد تأکید کرد که امریکا می‌توانست براساس توافق‌نامه و طبق شرایط از افغانستان عقب‌نشینی کند، اما به گفته او، دولت امریکا سرانجام دل‌سرد شد و بدون درنظرداشت شرایط، افغانستان را ترک کرد.

نماینده پیشین امریکا برای افغانستان هم‌چنان گفت، در روزهای آخر توافق‌ شده بود که یک هیأت بلندپایه به دوحه برود و طالبان وارد کابل نشوند. به این ترتیب به باور او، حکومتی براساس مذاکره شکل بگیرد و رهبری آن فردی مورد قبول همه جناح‌ها باشد. او گفت که هر دو جناح در این راه کوتاهی کردند، اما محمداشرف غنی، رییس جمهور پیشین، با تشکیل حکومت عبوری موافقت نکرد.

وی افزود که برای ساختن افغانستان آزاد، پیش‌رفته و موفق، به تلاش بیش‌تر نیاز است. جز سوم موافقت‌نامه دوحه، افغان‌ها بودند که براساس آن، موافقت روی مشروعیت حکومت در افغانستان حاصل شود.

نماینده سابق امریکا که به علت امضای توافق‌نامه دوحه در غیاب نماینده حکومت پیشین افغانستان، مورد انتقاد بسیار قرار گرفته است، می‌گوید که مسوولیت متوجه خود افغان‌ها و نیز حاکمان کنونی است. 

به گفته او، ضرور است که از تاریخ ۴۰ ساله جنگ در افغانستان عبرت گرفته شود و اشتباهات تکرار نشود. خلیل‌زاد تصریح کرد، به رویه‌ای که در آن یک گروه بر سرقدرت می‌آید و به زور نظریاتش را بر دیگران تحمیل می‌کند و دیگری در برابرش می‌جنگد، باید خاتمه داده شود؛ زیرا نتیجه‌ای در پی ندارد.