دولت ازبیکستان در حال تدارک جهت میزبانی از نشست بین المللی دیگری با محوریت افغانستان وحضور بیش از 20 کشور و سازمان بین المللی در تاریخ 25 و 26 جولای سال روان است.
عبدالعزیز کاملوف، مشاور شورای امنیت ملی و نماینده خاص رئیس جمهور ازبیکستان در امورسیاست خارجی در سفر اخیر خود به افغانستان و دردیداربا مقامات بلند پایه امارت اسلامی افغانستان (طالبان) درکابل گفت: هدف از برگزاری این نشست نحوه ادامه کمک ها برای ثبات، امنیت و بازسازی افغانستان است.
کاملوف که در راس یک هیئت به کابل سفر کرد، بر روابط دوجانبه میان افغانستان و ازبیکستان تا کید کرد و افزود، که تقویت روابط با جامعه جهانی، آغاز زودهنگام پروژه‌های بزرگ اقتصادی و همکاری‌های مشترک میان دو کشور و تأمین امنیت پروژه خط ریل ترمذ-مزارشریف و کابل-پیشاور از اهداف اصلی سفرش به افغانستان است.
وی دردیدار با امیرخان متقی وزیر خارجه حکومت طالبان، به صورت رسمی از اودعوت کرد تا درنشست ماه جاری، حضور داشته باشد.
در طول بیست سال گذشته از کنفرانس بن تا به امروز، نشست ها و کنفرانس های زیادی با اهداف سیاسی و امنیتی از سوی کشورهای منطقه و جهان با محوریت افغانستان برگزار گردید که ازبیکستان به عنوان یکی از همپیمانان ناتو و آمریکا درجنگ افغانستان، درسال های 2018 و 2020 نشست های بین المللی را با حمایت آمریکا و سایرهمپیمانان منطقه ای و بین المللی اش و حضور کشورهای مختلف جهان و منطقه دایر نمود و نسبت به سایر کشورهای آسیای میانه تلاش داشته و دارد که به عنوان یکی از همپیمانان ایالات متحده امریکا درمنطقه، نقش فعالتری در راستای پیاده سازی اهداف آنها درمنطقه آسیای میانه و افغانستان داشته باشد.
روابط ازبکستان و آمریکا:
ازبیکستان از سال 2001 میلادی و پس از حمله آمریکا به افغانستان، ازهمراهان و همپیمانان اصلی سیاست های امریکا درمنطقه بوده است.
این کشوربه عنوان قطب اصلی شبکه توزیع شمال، 80 درصد اکمالات پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) را به افغانستان انجام می داد.
شبکه توزیع شمال، شامل خطوط ریلی بود که بنادر دریای بالتیک را ازطریق روسیه، روسیه سفید و قزاقستان به ازبیکستان وصل می کند.
همچنین در قسمت راه های هوایی خط ارتباطی ازپایگاه "انجیرلیک" ترکیه به ازبیکستان برای حمایت از نیروهای آمریکایی در افغانستان را فراهم کرده بود.
درهمین راستا، خط مستقیم زمینی دیگری که پایگاه ناتو در"گمرشهایم" آلمان را به افغانستان وصل می کرد، از طریق اتریش، هنگری، رومانیا، بلغاریا، ترکیه، گرجستان، آذربایجان، قزاقستان، قرغیزستان و تاجیکستان عمل می کرد.
اما درسال 2005 میلادی زمانی که نیروهای وابسته به گروه افراطی "حزب التحریر" با حمایت مستقیم سازمان اطلاعات آمریکا (سیا) دراندیجان ازبیکستان شوروش به پا کردند و نقش آمریکایی ها درایجاد و سازماندهی این شورش برای مقامات ازبیکستان اثبات گردید، اسلام کریم‌اف، رهبر وقت ازبیکستان دستور اخراج پایگاه آمریکایی را صادر کرد و روابط وهمکاریهای نظامی دو کشورمتوقف گردید.
اما پس ازمرگ اسلام کریم اف درسال 2016 و به قدرت رسیدن شوکت میرضیایف ارتباط ازبیکستان و امریکا وارد عرصه جدیدی شد.
دولت جدید در تمام عرصه ها مخصوصا نظامی، امنیتی و آموزشی با دولت آمریکا وارد تعاملات جدی و گسترده شد.
مشارکت دربرنامه های نظامی – بیولوژیکی و تاکید مقامات امنیتی امریکا بر ایجاد یک پایگاه پشتیبانی و بین المللی قوی بنام افغانستان در ازبیکستان، زمینه ورود این کشور را به بازیهای منطقه ای بیش از پیش فراهم کرد.
توافق نامه های امنیتی، نظامی وفراهم سازی زمینه حضورازبیکستان دربازی های منطقه ای، از سوی آمریکایی ها، ارائه خدمات ترانسپورتی و حمل و نقل زمینی و هوایی به نیروهای آمریکا و ناتو درافغانستان، یک نوع احساس برتری و قدرتمندی کاذبی را برای رهبران این کشورآسیای میانه بوجود آورده است که گویا می توانند با حمایت آمریکا و غرب وبدون درنظرداشت منافع کشورهای همسایه ومنطقه، طرح ها و کوریدورهای جدید ترانسپورتی را با اولویت دادن به منافع خود و غرب جایگزین طرح های قبلی بنمایند.
اما مقامات ازبیکستان غافل از آن هستند که وابستگی به سیاست ها و اهداف امنیتی و نظامی آمریکا در منطقه و نفوذ روز افزون برنامه های نظامی آمریکا درساختار امنیتی و نظامی کشورشان آنها را آسیب پذیر می نماید و از سوی دیگر زمینه ساز گسترش نا امنی، تروریزم هدایت شده از طرف آمریکا به طرف مرزهای چین، روسیه و سایر کشورهای آسیای میانه وهمپیمان روسیه هستند.
گرچه هدف آمریکایی ها از گسترش حضورشان در آسیای میانه مخصوصا کشورهای ازبیکستان و قزاقستان ایجاد رقابت و تقابل میان چین و روسیه است اما تلاش دارد که غیر مستقیم نقش موثر و تعیین کننده ای در طراحی کریدورهای ترانسپورتی و اقتصادی منطقه داشته باشند و طبق خواسته ومنافع خود وهمپیمانان منطقه ای شان باز طراحی کنند تا از یک سو به رقابت های کشورهای منطقه دامن بزنند و از سوی دیگرمدیریت این منابع را در اختیارخود بگیرند.
پس ازاهداف، عملکرد و سیاست بیست ساله امریکایی ها در افغانستان، اینگونه نتیجه گیری می توان کرد که نشست ازبیکستان در راستای اهداف از پیش تعیین شده آمریکایی ها درمنطقه است و قبل از اینکه زمینه ساز امنیت و صلح برای افغانستان باشد تامین کننده منافع آمریکا و ازبیکستان درمنطقه است و مانند صدها کنفرانس دیگری که آمریکایی ها و همپیمانان آنها در جهان بنام افغانستان اما به کام امریکا وبر اساس منافع خودشان برگزار کردند، کنفراس ازبیکستان هم از این قاعده مستثنا نیست.
محمد ابراهیمی :
پیام ها